Ο John Dewey θεωρείται ο πρώτος στοχαστής που ασχολήθηκε συστηματικά με την εμπειρική μάθηση. Ασχολήθηκε κατά κύριο λόγο με την εκπαίδευση στην παιδική ηλικία ωστόσο θεωρείται και ένας από τους σημαντικότερους θεμελιωτές της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Αυτό γίνεται γιατί έθεσε σε ένα αδιαχώριστο συνεχές την αρχική με τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση. Ο Dewey έθεσε τη μάθηση ως μια συνεχή διαδικασία ανάπτυξης που συνεχίζεται σε όλη τη ζωή του ανθρώπου αρκεί τα προηγούμενα στάδια να έχουν τεθεί σε στέρεες βάσεις. Στο έργο του εμπειρία και εκπαίδευση υποστήριξε ότι ο άνθρωπος είναι δυνατόν να βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία εκπαίδευσης. Ο Dewey αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα των τυπικών μεθόδων μάθησης που καλούν τους εκπαιδευομένους να αφομοιώσουν έτοιμη γνώση, η οποία θεωρείται στατική και όμοια στο μέλλον. Αντίθετα υποστήριξε ότι μαθησιακές διεργασίες που στηρίζονται στην εμπειρία και στη δράση είναι πιο αποτελεσματικές. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες ενδυναμώνεται η πρωτοβουλία και η επιθυμία για περισσότερη μάθηση.
Ο Dewey δεν περιορίστηκε να διατυπώσει τις αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων μέσα από την αμπάρια αλλά προχώρησε στη διατύπωση μιας συγκεκριμένης μεθοδολογίας. Περιέγραψε την εμπειρική μάθηση σαν έναν αέναο κύκλο, όπου σε κάθε στάδιο το άτομο εμπλέκετε σε μια εμπειρία και στη συνέχεια προβαίνει σε συστηματική παρατήρηση και προβλέπει τις συνέπειες της ίδιας του της δράσης.
Συμπερασματικά, ο Dewey είναι εκείνος που προσδιόρισε ότι η μάθηση είναι η διεργασία άντλησης νοήματος από την εμπειρία και ότι ο στοχασμός πάνω στην εμπειρία είναι κύριο στοιχείο της εκπαιδευτικής διεργασίας.
Οι απόψεις του Dewey επηρέασαν βαθιά σημαντικούς στοχαστές της εκπαίδευσης όπως ο Linderman, ο Knowles, ο Carl Rogers, ο Mezirow και άλλοι.
Οι κυριότερες αρχές της εμπειρικής- βιωματικής μάθησης είναι οι παρακάτω: α) Η βιωματική μάθηση αξιοποιεί τα βιώματα των εκπαιδευομένων, β) ενεργοποιεί την συμμετοχή τους, την ανάπτυξη της σκέψης, την έρευνα και της φαντασίας, γ) Επιδιώκει την προσωπική νοηματοδότηση και όχι την απομνημόνευση των πληροφοριών, δ) Κινητοποιεί τους εκπαιδευόμενους διανοητικά και συναισθηματικά και ε) αναπτύσσει την αυτογνωσία των εκπαιδευομένων.
Οι συνθήκες που θα πρέπει να εξασφαλιστούν ώστε οι εκπαιδευόμενοι να λάβουν μέρος σε μια βιωματική μαθησιακή διαδικασία είναι: Απαραίτητο είναι το κατάλληλο υποστηρικτικό πλαίσιο, δηλαδή ένα κλίμα αποδοχής, ασφάλειας, εμπιστοσύνης, που ενθαρρύνει τους εκπαιδευομένους να συμμετέχουν, να εκφραστούν ελευθέρα, να διατυπώσουν τις απόψεις τους χωρίς να φοβούνται τη γελοιοποίηση αναπτύσσοντας την αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της ομάδας. Επίσης θα πρέπει να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες που θα ενισχύουν την αυτοεκτίμησή τους και την αναγνώριση στα πλαίσια της ομάδας. Σημαντικό είναι επίσης να δοθεί σημασία στην παρατήρηση της εμπειρίας και στον στοχασμό πάνω σε αυτήν. Οι σχεδιαστές βιωματικών δραστηριοτήτων θα πρέπει να φροντίσουν να υπάρχει ισορροπία μεταξύ του δημιουργικού μέρους, δηλαδή της έκφρασης του νέου και του γνωστικού μέρους, δηλαδή της κατανόησης του περιβάλλοντος. Η εμπειρική μάθηση δεν αποτελεί μόνο μια ευχάριστη διαδικασία αλλά θα πρέπει να δίνει σημασία και στο γνωστικό κομμάτι, δηλαδή στην προσωπική νοημάτοδότηση και στη δόμηση της γνώσης από τους εκπαιδευόμενους.
Ποιες είναι οι σημαντικότερες θεωρητικές προσεγγίσεις της εκπαίδευσης ενηλίκων
Α) Η θεωρία της ανδραγωγικής του Malcolm Knowles
Β) Η κοινωνική αλλαγή του Paoro Freire
Γ) Η θεωρία της ματασχηματίζουσας μάθησης του Jack Mezirow
Δ) Ο κύκλος της μάθησης του David Kolb
Ε) Η συνθετική προσέγγιση του Peter Jarvis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου